Wat is calcium?

Calcium is een zogenaamd aardalkalimetaal. Een ingewikkelde term om aan te geven dat ze een tweewaardige positieve lading hebben en daarmee kationen zijn. Een kation wordt aangetrokken door een positieve anode. Andere aardalkalimetalen vergelijkbaar met calcium zijn beryllium, magnesium, strontium, barium en radium

Ionen zijn een elektrisch geladen atoom of molecuul. Het kan positief geladen zijn door een gebrek aan negatief geladen ionen of juist negatief geladen zijn door een overschot hiervan. In het laatste geval noemen we het ion een anion.

Zouten die in water oplosbaar zijn vormen vaak ionen in paren. Positief geladen (metaal)ionen gaan dan een verbinding aan met zuurrest. Een goed voorbeeld hiervan is Na(+) en Cl(-). Dit kennen we als keukenzout.

Calcium in het periodiek systeem

Calcium heeft atoomnummer 20, dat geeft het aantal protonen aan in de kern van een atoom. Het bepaalt de plek van een element in het periodiek systeem. Calciumoxide (CaO) werd al in de Romeinse tijd gebruikt maar de naam Calcium is afkomstig van het Griekse Calx dat kalksteen of kalkaanslag betekent.

De verbindingen met calcium vormen de basis van de botten en tanden in het menselijk lichaam waardoor het essentieel is dat we deze stof in voldoende mate binnenkrijgen. Teveel is overigens ook niet goed, met namen als we het hebben over jongen dieren. Die ontwikkelen door een overdosis calcium een ziekte die we wobbler noemen.

Calcium voor het menselijk lichaam

In het menselijk lichaam is calcium betrokken bij een flink aantal processen waarbij de belangrijkste botopbouw, spiercontracties, bloedstolling, hormoonafgifte, signaalafgifte en celdelingen zijn. 99% van de calcium bevindt zich in het skelet. We slaan doorgaans maar liefst 1 kilogram calcium op in ons lichaam! Het is daarmee ook het meest voorkomende metaal in het menselijke lichaam.

Voeding en opname

Een gevarieerde voeding zorgt voor afdoende opname van calcium. Bronnen van calcium zijn zuivelproducten zoals melk en yoghurt, groentes, noten en peulvruchten. Wanneer er een calciumtekort optreed in ons lichaam kunnen er supplementen worden toegediend op basis van calciumcitraat of calciumcarbonaat.

Calciumopname uit water

Water is nadrukkelijk geen bron voor de opname van calcium. In de zogenaamde NEVO code uit 1985 is vastgelegd dat slechts 3,3%[1] van de benodigde hoeveelheid calcium wordt geleverd door drinkwater. Klik hier voor een uitvoerige uitleg over waterontharding en gezondheid. 

[1] Leidingwater (Nevo code 1885) levert gemiddeld 3,3% van de calcium en 1,1% van de magnesium in Nederland. Leidingwater is dus verwaarloosbaar als bron van calcium en magnesium.