Wat is kalk?

Kalk is dus CaCO₃ ofwel calciumcarbonaat. Het wordt gevormd in een evenwichtsreactie, vooral tijdens het verwarmen van hard water. Hoe hoger de waterhardheid, des te meer kalkaanslag-vormende deeltjes zich in het water bevinden. Dit zijn met name (calcium)waterstofcarbonaat en ook de magnesiumvariant hiervan, magnesiumcarbonaat. Deze evenwichtsreactie ziet er zo uit:

CaCO₃ (s) + CO₂ (aq) + H₂O ⇋ Ca²⁺ (aq) + 2HCO_3- (aq)

Hoe hoger de watertemperatuur des te minder CO₂ (koolstofdioxide) de oplossing kan bevatten:

Hierdoor schuift het evenwicht van onze reactie naar links waardoor er kalk (CaCO₃) afgezet wordt. Deze reactie is dus ook omkeerbaar. Wanneer het water afkoelt zal er opnieuw CO₂ worden opgenomen in het water waardoor de gevormde kalk weer langzaam oplost. In de praktijk krijgt het daar de kans niet voor omdat de gevormde kalk zich afzet op oppervlakken zoals douchewanden, kranen en tegels.

Chemie

Kalk is een verzamelnaam voor alkalische zouten van calcium. Onder alkalisch verstaan we het volgende:

• Stoffen die basisch zijn, en dus juist niet zuur
• Oplossingen die basisch zijn zoals natronloog
• Alkalimetalen; dit zijn elementen uit de eerste groep van het periodiek systeem

Ook stollingsgesteente zoals lava of magma noemen we alkalisch aangezien het veel "kalk" elementen bevat.

Kalk in leidingwater

In de volksmond noemt men water met een hoge concentratie calcium(waterstof)carbonaat kalkwater of hard water. Dit water is niet schadelijk voor de gezondheid maar veroorzaakt kalkaanslag.

Vooral als het verwarmd wordt daalt de oplosbaarheid van de kalkdeeltjes en slaan deze neer als kalkaanslag, met alle gevolgen van dien. Omdat we dit vooral ook zien in waterkokers komt daar de naam kalksteen of ketelsteen vandaan.

De chemische notatie van kalk is CaCO₃ (calciumcarbonaat).